Alçak Gerilim Nedir?
Elektrik enerjisi üretimi yapılan santrallerden çıkan elektrik enerjileri yüksek gerilim olarak çıkış yapar. Yüksek gerilim değeri 1000 voltun üzerinde olan akımladır. Ancak evlerimizde kullandığımız elektrik voltajı düşürülerek verilmekte ve buna alçak gerilim denilmektedir. Alçak gerilim için etkin değer olarak 1000 volt altı faz gerilimleridir. Alçak gerilim nedir denildiğinde, enerji üretim tesislerinden çıkan elektriğin kullanım alanına geriliminin 1000 voltun altına düşürülerek verilmesine denir diyebilmekteyiz.
Evlerimizde ve iş yerlerimizde kullandığımız elektriğe duvarlardaki prizler sayesinde kolayca ulaşabilmekteyiz. Elektrik santralleri, yerleşim merkezlerinin çok dışında bir alana kurulur ve elektrik şebekesi sayesinde hedeflenen alana ulaştırılır.
Parafudr
Büyük sanayi tesisleri haricinde evlerde ve iş yerlerinde alçak gerilim kullanılmaktadır. Bu nedenle elektrik enerjisinin kullanılabilmesi için alçak gerilim panosu bulundurulur ve bu pano üzerinden dağıtım yapılır. Alçak gerilim parafudr sistemi, elektrik tesisatı üzerinde yıldırım düşmesi durumlarında oluşabilecek aşırı akımın elektrik sisteminde dahil olan cihazları ve canlıları tehlikeye sokmamak için toprağa aktarılmasını sağlayan ürünlerdir.
Başka bir tanımla, yıldırım gerilimlerinin elektrik tesisatlarında oluşabilen gerilim ve akım yükselmeleri sisteme dahil olan tüm elektrikle çalışan cihazların zarar görmesini önlemek için, oluşan gerilim yükselmesinin sistemi kesintiye uğratmadan aşırı akım geriliminin toprağa iletilmesini sağlayarak cihazların korunmasını sağlayan bir güvenlik sistemi denilebilir.
Parafurd Seçimi
Elektrik akımlarına karşı çeşitli güvenlik önlemleri alınmalıdır. Alçak gerilim parafudr ve topraklama sistemleri bunlar için en iyi sistemlerdir. Alçak gerilim panosu bulunduğu yer, kısa devre dayanaklılığı parafurd seçiminde dikkat edilmesi gereken etkenler arasındadır. Parafurd seçimlerinde ayrıca akım aralıklarında görülen darbe anma akım durumu dikkate alınarak seçimine dikkat edilmelidir. İyi bir alçak gerilim tesisinde anma akım değeri 1.5 KA olmalıdır. Parafurd gerilimi değeri, şebekenin direnç noktalarından topraklı olması gerekir.
Alçak Gerilim Nerelerde Kullanılır?
Türkiye’de konutlarda 220V enerji gerilimi, sanayi üç fazlı akım gerilimlerinde 380V enerji kullanılmaktadır. Alçak gerilim panosu şebekeden gelen elektrik enerji akımını düzenleyerek, evlerde kullanılacak cihazların ihtiyacı olan seviyeye indirerek dağıtmaktadır. Kısaca alçak gerilim ev ve iş yeri ihtiyacı olan elektrik enerji seviyesine uygun olarak ayarlanmakta ve kullanılmaktadır.
Alçak Gerilim Ürünleri
Alçak gerilim sistemine birçok ürün dahil olmaktadır. Bu tesisatlar da kontrol ve güvenlik anahtarları, otomatik sigortalar, devre kesiciler, parafurd, kaçak akım röleleri gibi ürünler kullanılmaktadır. Sanayi tesislerinde ise, enerji analizörleri, enerji sayaçları, yük ayırıcılar, ölçüm cihazları, devre kesiciler, motor koruma şalterleri, kontaktörler, yol vericiler, röleler gibi alçak gerilim sistemlerinde kalite ve güvenlik üst seviyeye çıkartılmaya çalışılır.
Parafudr Bağlantısı
Özellikle alçak gerilim sistemleri için kullanılan parafudr elektrik sistemlerine paralel olarak bağlanmaktadır. Faz çıkışından en az 15 en fazla 35 mm’lik bir kablo ile parafudr paralel olarak bağlanır. Bazı sistemlerde nötr kablosuna da paralel parafudr bağlantısı yapılabilmektedir. Yapılan paralel bağlantı sonunda parafudr topraklama kablo bağlantı yerinden topraklama sistemine bağlantı yapılarak güvenlik tedbiri tamamlanmış olur.
Alçak Gerilim Parafudr Çeşitleri
Parafudr sistemi, yüksek gerilim, orta gerilim ve alçak gerilim tüm sistemler için ayrı ayrı bağlantı yapılabilmektedir. Alçak gerilimde kullanılan parafudr çeşitleri kendi aralarında, B, C, D sınıfı olarak ayrılmaktadır. Yapıların dış bölümü ile elektrik sayacı arasında kullanılan ve hassasiyeti düşük olan parafudr çeşidi B sınıfı parafudr’dur. B sınıfı parafudr tarafından engellenemeyen aşırı akımı önlemek için sayaç sonrasına C sınıfı parafudr takılarak hassas koruma sağlanmaya çalışılır. D sınıfı parafurd ise elektronik hedefin korunabilmesi için daha hassas korumalar içermektedir.
Bir önceki yazımız olan Reaktif Güç Nedir başlıklı makalemizde reaktif endüktif güç nedir, reaktif güç ve reaktif güç raporu hakkında bilgiler verilmektedir.
